Παρασκευή 15 Ιανουαρίου 2016

ΦΩΤΙΣΜΟΣ : Η ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΚΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,

 
 
 
Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία
τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου,
ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 17ο, στίχοι 12 ἕως 19, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 16-1-2005.
 
Ὁ ἀκροατής τῆς πολύ γνωστῆς περικοπῆς πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο, ἄν δέν προσεγγίσει λίγο βαθύτερα τήν ἑρμηνευτική καί τίς βαθιές τομές τοῦ κειμένου αὐτοῦ, πιθανότατα νά σκεφτεῖ ἀνάποδα καί νά νομίζει πού ὁ Χριστός ἀπαιτοῦσε ἕνα εὐχαριστῶ γιά νά ἱκανοποιήσει κάποιο, φυσικά ἀνύπαρκτο, ἐγωιστικό στοιχεῖο Του. Καί ὅμως τό κείμενο, ὅπως συμβαίνει σέ ὅλα τά κείμενα τῆς Γραφῆς, ὅσον ἀφορᾶ τή σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό, ἔχει τή δική του μοναδική πρόταση γιά τή θεραπευτική τοῦ ἀνθρώπου, αὐτό τό πολύ σπουδαῖο στοιχεῖο τῆς ὑπάρξεώς μας μές στήν Ἐκκλησία. Καί περιγράφει αὐτόν τόν δρόμο τῆς θεραπευτικῆς σ᾿ αὐτήν τήν περίπτωση, μ᾿ ἁδρούς καί συγκεκριμένους τρόπους.
Κοιτάξτε, πάντοτε ἡ ζωή μας εἶναι γεμάτη ἀπό πόνους, ἀπό δυσκολίες καί πολλές φορές ἀναγκαζόμαστε νά στραφοῦμε πρός τά ἔξω γιά νά βροῦμε βοήθεια. Ἄν εἴμαστε κλεισμένοι στόν ἑαυτό μας, αὐτό εἶναι μιά κατάσταση δαιμονιώδης καί κολασμένη. Ἀλλά τουλάχιστον ἕνας λογικά σκεπτόμενος ἄνθρωπος, στρέφεται πρός τά ἔξω.
Αὐτό εἶναι ἕνα πρῶτο βῆμα, ἕνα ἄνοιγμα, πού μπορεῖ νά ὁδηγήσει στή θεραπευτική, ἀλλά μπορεῖ καί νά μήν ὁδηγήσει στή θεραπευτική. Τό ἄνοιγμα εἶναι ἀπαραίτητο σάν ἕνα πρῶτο ἀφετηριακό στοιχεῖο. Στήν περίπτωση αὐτή, αὐτοί οἱ λεπροί εἶχαν τό ἄνοιγμα, αὐτό τό πρῶτο στοιχεῖο. Κι ἀρχίζει ὁ Χριστός ἀπό ἐκεῖ καί μετά, νά καθοδηγεῖ τή θεραπευτική μέ τόν δικό Του τρόπο. Βλέπετε, ἀμέσως μετά ἀπό αὐτήν τήν συνάντηση, τούς λέει χωρίς κἄν νά τούς ἀγγίξει, νά τούς πεῖ κάτι ἄλλο, νά πᾶνε στούς ἱερεῖς καί νά ἐπιδείξουν τόν ἑαυτό τους. Στόν δρόμο γίνονται καλά. Αὐτή ἡ πρόταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό δεύτερο στάδιο τῆς θεραπευτικῆς, ὅπου εἶναι ἡ θεραπεία τῆς προαιρέσεως, ἔτσι λένε οἱ Πατέρες. Πρέπει νά θέλουμε καί αὐτό τό "θέλω" ξέρουμε πού θεραπεύεται μονάχα μέ τή στροφή πρός τόν Θεό. Πολλά "θέλω" ἔχουμε, πολλές ἀπαιτήσεις ἔχουμε, πάρα πολλές ἀνάγκες ἔχουμε, παντοῦ τίς ἐκφράζουμε, ἀλλά ἄν αὐτό δέν περάσει μέσα ἀπό τή στροφή τῆς προαιρέσεως πρός τόν Θεό, παραμένουμε ἁπλῶς ἄνθρωποι πού καί ἱκανοποιοῦμε πολλές φορές τίς ἀνάγκες μας καί εἴμαστε ἀνικανοποίητοι καί δέν τίς ἱκανοποιοῦμε καί γκρινιάζουμε.
Ἔτσι λοιπόν ὁ Χριστός ἀξιοποιώντας τό ἄνοιγμά τους, τό στοιχειῶδες, ἐπειδή θέλουν, κάνει αὐτή τή θεραπευτική τῆς προαιρέσεως. Τούς στρέφει πρός τούς ἱερεῖς, πρός τόν ναό. Ὅπου πιά, ὅ,τι καί νά ᾿χουμε, ὅ,τι καί δέν ἔχουμε, ὅ,τι καί νά ἀπαιτοῦμε, ὅ,τι καί δέν ἀπαιτοῦμε, αὐτό μπορεῖ νά θεραπευτεῖ, μόνο ἄν στρέψουμε τό θέλημά μας στόν Θεό. Οὔτε ὅμως αὐτό ἀρκεῖ σέ αὐτήν τήν περικοπή καί πραγματικά εἶναι ὁλοκληρωμένη αὐτή ἡ θεραπευτική, γιατί μετά ἀπό ἐκεῖ, ἀκολουθεῖ ἡ πιό συγκλονιστική συνέχεια.
Ὁ ἕνας ἀπό αὐτούς γυρνάει πίσω. Αὐτό, τό θέμα τῆς ἐπιστροφῆς του λέγεται ἀπό τούς Πατέρες ἀναγωγική ἐπιστροφή. Δηλαδή, ἔγιναν καλά, τέλειωσε ἡ ἱστορία ἐκεῖ καί ὅμως δέν τέλειωσε. Εἴμαστε ἀκόμη στό δεύτερο στάδιο, τό ὅτι ἔγιναν καλά δέν λέει τίποτε. Τό ὅτι στράφηκαν στόν Θεό καί αὐτό τελικά δέν λέει τίποτα, ἄν δέν ὑπάρχει αὐτό πού λέμε ἀναγωγική ἐπιστροφή, δηλαδή ἡ κίνηση πού κάνει ὁ ἕνας εἶναι περιττή· ἀφοῦ ἔγινε καλά, ἀφοῦ πῆγε καί στό ναό καί τέλειωσε ἡ ἱστορία καί ὅμως δέν τέλειωσε.
Ὑπάρχει πιά μιά ἀξιοποίηση τοῦ χρόνου, μέ ἕναν κατά τά μέτρα τοῦ κόσμου, χαμένο τρόπο. Γιατί νά γυρίσει πίσω; Αὐτό εἶναι μιά ἀναγωγική ἐπιστροφή. Τώρα μπαίνει βαθύτερα στά πράγματα. Ὅτι ἔγινε μιά βαθιά ἀλλαγή ἐπάνω του, ὁ Θεός ἀνταποκρίθηκε στό αἴτημά του. Καί ἐδῶ πιά ὁλόκληρος ὁ ἄνθρωπος, πέρα ἀπό τό αἴτημα πού ἱκανοποιήθηκε, γίνεται ὁλόκληρος μιά στροφή πρός τόν Θεό. Δέν ἀρκεῖ ἡ ἱκανοποίηση τοῦ αἰτήματος καί νά σταματήσουμε ἐκεῖ. Τό αἴτημα ἔγινε καλά καί ὅμως στρεφόμαστε ἀναγωγικά πρός τόν Θεό ὁλόκληροι. Καί γι᾽ αὐτό ὑπάρχει τό τέλος, πού εἶναι ἡ εὐχαριστιακή στάση, ἡ εὐχαριστιακή θεραπεία, πού ἐπιστρέφει ὁ λεπρός, ἄν εἴδατε τό κείμενο λεπτομερῶς, περιγράφει σημεῖα-σημεῖα, λέει, τό πρόσωπό του στρέφει. Γονατίζει κάτω, φωνάζει μέ πολύ δυνατή φωνή, εὐχαριστώντας τόν Χριστό, δίνει ὅλο του τό εἶναι καί αὐτό εἶναι ἡ εὐχαριστιακή θεραπεία, πού πιά πέρα ἀπό αὐτό πού ἔγινε ἤ καί δέν ἔγινε, ἐπειδή γιατρεύτηκε ἡ προαίρεσή του καί ἀρχίζει καί κινεῖται ἀλλιῶς. Κινεῖται ὁλόκληρος πρός τόν Θεό, θεραπεύεται ὁλόκληρος, ὄχι μόνο πιά ἡ ἀρρώστια του, ἡ λέπρα του, θεραπεύεται ὁλόκληρος. Πολλοί λεπροί μπορεῖ νά γίνουν καλά, ἀλλά τό θαῦμα δέν ἀρκεῖ, ἄν δέν ὑπάρχει πολύ βαθιά θεραπευτική τῆς θεραπείας τῆς προαιρέσεως καί αὐτῆς τῆς εὐχαριστιακῆς θεραπείας. Ὅπου ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνα ὁλόκληρο "εὐχαριστῶ". Καί πιά αὐτό τό "εὐχαριστῶ" εἶναι γεμάτος ἀπό τή Χάρη τοῦ Θεοῦ. Δέν εἶναι εὐχαριστῶ πού ἀπαιτεῖται γιά νά ἱκανοποιηθεῖ ἕνας ἐγωισμός κάποιου, ἐπειδή ἔτσι τό θέλει, ἐπειδή ἔκανε καλά, ὁ Χριστός δέν τό ἔχει αὐτό τό πράγμα. Ἀλλά ὁ Χριστός χαίρεται μέ τήν ἐπιστροφή τῆς θεραπείας ὁλόκληρου τοῦ δικοῦ μας τοῦ ἑαυτοῦ, πού μπαίνει μέσα στή Χάρη τοῦ Θεοῦ καί εἴμαστε οἱ εὐχαριστοῦντες ἄνθρωποι. Αὐτή εἶναι ἡ εὐχαριστιακή θεραπευτική. Καί ὁ ἄνθρωπος πιά, ἔστω ἄν ἱκανοποιήθηκε ἤ δέν ἱκανοποιήθηκε τό αἴτημά του, τότε γιατρεύει τήν προαίρεσή του, τήν στρέφει στόν Θεό. Καί ὅτι γίνεται ὁλόκληρος μία εὐχαριστία, ἔχει ὁλόκληρος ἕνα φωτισμό μέσα του μέ τή Χάρη τοῦ Θεοῦ, εἶναι ὁ θεραπευμένος ἄνθρωπος. Στόν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, ἡ θεραπεία ἔχει μέσα αὐτόν τόν φωτισμό, πού εἶναι ὁ ἄνθρωπος τῆς Χάρης τοῦ Θεοῦ, πού εἶναι γεμάτος ἀπό τή Χάρη. Στρέφει ὁλόκληρό του τό εἶναι, τά γόνατα, τό πρόσωπό του, τόν νοῦ του, τή σκέψη στόν Θεό. Καί ἔρχεται ἡ ὁριστική θεραπεία. Ἔτσι λοιπόν καί ἄν ἀκόμη μᾶς γίνει τό θαῦμα καί ἄν ἀκόμη δέν μᾶς γίνει, σημασία ἔχει ἡ συνέχεια, πού εἶναι αὐτή ἡ στάση ἡ εὐχαριστιακή καί ἡ θεραπευτική.
Ἔτσι τό κείμενο, ἀπ᾿ ὅ,τι βλέπετε, ἔχει ἄλλες προοπτικές μέσα του καί πραγματικά προτείνει, μέ ἕναν καταπληκτικό τρόπο, τή δική μας στάση μπρός στή ζωή, πού πολλές φορές ἀνάλογα μέ τά μέτρα τῆς ἱκανοποιήσεως τῶν αἰτημάτων μας ἤ ὄχι, παλινδρομεῖ ἡ ζωή μας, ἤ γίνεται χαρούμενη γιά λίγο, ἤ γίνεται λυπημένη πολύ, πολλές φορές γιά πάντα. Ἡ στάση μας εἶναι αὐτή λοιπόν. Θεραπεία τῆς προαιρέσεως, ἡ ἀναγωγική ἐπιστροφή καί στό τέλος αὐτό τό πολύ σπουδαῖο στοιχεῖο, αὐτός ὁ φωτισμός, αὐτή ἡ εὐχαριστιακή θεραπευτική, πού τήν ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας μέ ἕνα μοναδικό τρόπο καί μᾶς τό προτείνει καί ὅσοι αὐτό δέν τό ζήσουμε, δέν τό καλλιεργήσουμε πάνω μας, ἀκόμη καί ζῶντες μέσα στήν Ἐκκλησία, μέσα στόν χῶρο τοῦ ναοῦ, ὅπως ἦταν οἱ λεπροί, παραμένουμε βαθιά ἀθεράπευτοι.
 

Τετάρτη 6 Ιανουαρίου 2016

†. Κυ 02-01-2005, ΔΡΟΜΟΣ : ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Πατήρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος: «Δρόμος, προοπτικὴ καὶ ἀρχὴ τῆς ζωῆς»


Πατήρ Κωνσταντῖνος Στρατηγόπουλος: «Δρόμος, προοπτικὴ καὶ ἀρχὴ τῆς ζωῆς»



Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἀπό τήν ἱστοσελίδα floga.gr, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Μᾶρκον Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 1ο, στίχοι 1 ἕως 8, στά πλαίσια τῆς ἑρμηνείας πού ἔγινε στό κήρυγμα τῆς Κυριακῆς 2-1-2005.
Ἡ περικοπή πού ἀκούσαμε πρίν ἀπό λίγο εἶναι ἡ ἔναρξη, ἡ ἀρχή τοῦ κατά Μᾶρκον Εὐαγγελίου καί, ἀπ᾿ ὅ,τι φαίνεται, ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος ἐπέλεξε ἕναν πρωτότυπο τρόπο γιά νά δώσει στήν ἀρχή πολύ συνοπτικά (ἐξάλλου τό Εὐαγγέλιό του εἶναι τό μικρότερο, εἶναι πολύ λιτός ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος). Διάλεξε λοιπόν αὐτή τήν ἀρχή τοῦ Εὐαγγελίου -ὁ ἴδιος τό λέει «ἀρχή τοῦ Εὐαγγελίου»- νά τήν ὁρίσει στίς πρῶτες γραμμές μέ ἕναν τρόπο πού καθορίζει τό τί σημαίνει νά ζοῦμε κοντά στόν Χριστό. ῞Ολο του τό Εὐαγγέλιο εἶναι περιεκτικό σέ νοήματα, ἀλλά ἐδῶ ὁ Μᾶρκος εἶναι πραγματικά λιτός καί πολύ βαθιά περιεκτικός, καί ἐπέλεξε τή διήγηση αὐτή πού ἀφορᾶ τόν Ἰωάννη τόν Πρόδρομο γιά νά κάνει αὐτό τό γεγονός. Οἱ ἄλλοι Ἀπόστολοι...
ἄλλες μεθόδους ἐπέλεξαν γιά τήν ἔναρξη τοῦ Εὐαγγελίου τους.

Νά δοῦμε λοιπόν τί χαράσσει μέ αὐτόν τόν λιτό καί ἁπλό τρόπο, σέ λίγες γραμμές μέσα, στήν καρδιά μας ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος καί χαράσσει οὐσιαστικά τό πῶς θά λειτουργήσει πάνω μας -προσέξτε, πάνω μας- προσωπικά τό Εὐαγγέλιο. Γι᾿ αὐτό, λίγο νά ξεφύγετε ἀπό τή διήγηση πού ἀφορᾶ τόν Πρόδρομο καί τή Βάπτιση, χωρίς νά φύγετε ἀπό αὐτήν, καί νά μπεῖτε σέ ἕνα ἀνθρωπολογικό περιεχόμενο: Τί σημαίνει γιά μᾶς, πέρα ἀπό τό ἱστορικό καί σωτηριολογικό γεγονός. Κοιτάξτε τά κείμενα πόσο λιτά ἔρχονται καί ἔρχονται μάλιστα μέ ἕναν τρόπο βομβαρδιστικό. Λέει: (χρησιμοποιώντας μιά προφητεία) «εὐθείας ποιεῖτε τὰς τρίβους αὐτοῦ». Οὐσιαστικά σημαίνει ἀνοῖξτε δρόμο στόν Θεό. Θά ᾿λεγε κάποιος:«τί σημαίνει αὐτό;», «πῶς θά ἀνοίξω δρόμο στόν Θεό;». Μάλιστα ὁ Χριστός εἶχε πεῖ: «ἐγώ εἰμι ἡ ὁδὸς». Καί μόνο πού τό εἶπε ὁ Χριστός, ἐφόσον εἶναι ἡ ὁδός Ἐκεῖνος, ὅλοι ἐμεῖς κατά χάρη ἀποκτοῦμε τά χαρίσματά Του. Νά λοιπόν, γινόμαστε ἕνας δρόμος. Ἐκεῖνος εἶναι δρόμος καί ἐμεῖς, μετέχοντας στή ζωή Του, γινόμαστε δρόμοι.

Τί σημαίνει νά ἀνοίξουμε δρόμο στόν Θεό; Αὐτό σημαίνει νά ἀφήσουμε νά λειτουργήσει πάνω μας Ἐκεῖνος καί νά ἀφήσουμε δρόμο στούς ἄλλους νά ζήσουν γιά νά πᾶνε στόν Θεό. Μάλιστα ὁ Εὐαγγελιστής Μᾶρκος αὐτό τό περιγράφει, πῶς ἐμεῖς θά γίνουμε δρόμοι πού θά ἀνοίξουμε δρόμο στόν Θεό νά περάσει καί ταυτόχρονα νά ἀνοίξουμε δρόμο στούς ἄλλους γιά νά ζήσουν καί νά ὑπάρξουν. Κοιτάξτε τί κάνει ἐδῶ ὁ Πρόδρομος μέ τά λόγια τοῦ Μάρκου. Βαπτίζει καί κηρύττει. Νά ἕνα πρῶτο γεγονός οὐσιαστικό γιά νά γίνουμε δρόμοι. Εἶναι τά πρωτογενῆ μελήματά μας, δηλαδή ὁ λόγος μας, ἡ ὕπαρξή μας, ἡ παρουσία μας, ὁ λόγος (ἡ αἰτία) μας εἶναι ἀπό Ἐκεῖνον καί γιά Ἐκεῖνον. Ἀπό Ἐκεῖνον μιλᾶμε καί γιά Ἐκεῖνον μιλᾶμε καί διακονοῦμε μέ ἕναν ἔτσι ἤ ἄλλον τρόπο ἐκεῖνο πού εἶναι Ἐκεῖνος. Ὁ Πρόδρομος ἁπλῶς ὁμιλεῖ καί διακονεῖ βαπτίζοντας. Ἄλλος τό κάνει ἀλλιῶς. Ἀλλά ὁ λόγος, ἡ αἰτία μας, εἶναι Ἐκεῖνος καί ὁ λόγος μας εἶναι Ἐκεῖνος· καί γιά νά τό κάνεις αὐτό τό γεγονός, λέει ὁ Μᾶρκος σέ αὐτό τό λιτό καί συνοπτικό ἐναρκτήριο εὐαγγελικό του κήρυγμα, γιά νά τό κάνεις χρειάζονται οἱ ἑξῆς ἁπλές προϋποθέσεις:

Πιάστε καί πλησιάστε τή λέξη «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Τό κάνεις καί δέν περιμένεις τίποτε. Δέν περιμένεις ὁ ἄλλος νά ἀνταποκριθεῖ, νά σέ χειροκροτήσει, νά ἀνταποδώσει, νά πεῖ ὁτιδήποτε, ἀλλά τό κάνεις γιατί εἶναι ἀλήθεια, εἶναι ἡ μόνη ἀλήθεια. Θά τολμοῦσα νά πῶ ὅτι εἶναι ἡ μόνη ἀλήθεια πού τήν κάνεις χωρίς νά περιμένεις τίποτε, γιατί εἶναι ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ. Δέν τήν ἔφτιαξες, δέν τήν δημιούργησες, δέν τήν καλλώπισες ἐσύ· εἶναι τοῦ Θεοῦ ἡ ἀλήθεια. Ὅλα τά ἄλλα γιά τά ὁποῖα κουραζόμαστε, τά φτιάχνουμε, τά τελειοποιοῦμε καί τά προσφέρουμε στόν ἄλλον, μᾶς δίνουν δῆθεν κάποια αἴγλη καταξιώσεως, θέλουμε κάτι ἀπό αὐτά. Τίποτε δέν θέλουμε, ἁπλῶς τό μεταδίδουμε. Ὁ Θεός ἔτσι τό ἐπέτρεψε. Λοιπόν, «φωνὴ βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Δέν περιμένεις τίποτε.

Πέρα ἀπό αὐτό, γιά νά λειτουργήσει αὐτό τό γεγονός, ὑπάρχουν πάνω στόν ἄνθρωπο δύο προϋποθέσεις: Οἱ προϋποθέσεις οἱ σωματικές καί οἱ βαθιές πνευματικές, ψυχολογικές προϋποθέσεις τοῦ ἀνθρώπου. Οἱ μέν σωματικές προϋποθέσεις γιά νά γίνει αὐτό τό πράγμα, νά γίνεις δρόμος καί νά μπορεῖς νά εἶσαι αὐτό πού εἶσαι χωρίς νά περιμένεις τίποτε, εἶναι πρῶτα ἡ ἐξωτερική λιτότητα τῶν αἰσθήσεων. Τό ὅτι περιγράφει τό τί ἔτρωγε, τό πῶς ζοῦσε, τό τί ροῦχα φοροῦσε ὁ Πρόδρομος, εἶναι μιά προσέγγιση αὐτῆς τῆς λιτότητας.

Τί κάνει ὁ Πρόδρομος; Ἀξιοποιεῖ τό περιβάλλον. Φοράει αὐτό πού ἔχει, φοράει τό δέρμα πού ἔχει γύρω του. Τρώει τό μέλι πού ἔχει γύρω του, τίποτε ἄλλο. Ἀξιοποιεῖ τό περιβάλλον, δέν ἔχει ἐξεζητημένες ἀναζητήσεις. Ζεῖ μέσα στά πράγματα τοῦ κόσμου, καλύπτει τίς αἰσθήσεις του, ἀλλά δέν ἐξαρτᾶται ἀπό αὐτές καί δέν κάνει ἄλλες ἀναζητήσεις. Εἶναι ἐλεύθερος ἀπό τόν χῶρο τῶν αἰσθήσεων, ἀπό τόν χῶρο τῶν σωματικῶν λειτουργιῶν, χωρίς νά παύει νά τίς λειτουργεῖ, χωρίς νά τίς ἀναιρέσει. Ταυτόχρονα εἶναι πολύ βαθιά μέσα του ψυχικά, πνευματικά ἐλεύθερος γιατί, λέει: «ὁ ἰσχυρότερός μου ἔρχεται» καί ξέρει ὅτι δέν εἶναι ἰσχυρότερος. Ἐκεῖνος πού λέει ὅτι ὑπάρχει ἐπάνω ἀπό αὐτόν ἰσχυρότερος καταλύει τόν πρωτογενῆ λόγο τῆς ἁμαρτίας καί τῆς πτώσεως, καταλύει τόν ἐγωισμό. Νά λοιπόν, εἶναι ἐλεύθερος ἀπό τά πράγματα, εἶναι μέσα στά πράγματα καί εἶναι ἰσχυρότερος ὁ Χριστός καί ἐκεῖνος δέν εἶναι ἰσχυρότερος· καί τότε γίνεται δρόμος.

Ὅπως σᾶς εἶπα στήν ἀρχή, καί μόνο αὐτή ἡ ἀρχή τοῦ Εὐαγγελίου ὁρίζει τί εἶναι τό Εὐαγγέλιο. Διαβάστε το αὐτό τό κείμενο καί μελετῆστε το καί πάλι νά δεῖτε πού εἶναι ἡ ζωή μας ὁλόκληρη. Ἡ εὐχή, μέσα ἀπό αὐτή τήν πρόταση τοῦ Εὐαγγελίου καί τήν πρόκληση, εἶναι νά καταξιώσουμε τόν μοναδικό τρόπο τοῦ ζῆν. Γιά νά μποροῦμε νά ζοῦμε, πρέπει νά ἔχουμε αὐτή τή μοναδικότητα τοῦ ζῆν καί μέ αὐτή τή μοναδικότητα τοῦ ζῆν νά γίνουμε δρόμοι, μέ τόν τρόπο πού περιέγραψε ὁ Μᾶρκος καί ἀγγίζει τήν καρδιά μας ὁ λόγος του. Τότε μπορεῖ νά βροῦμε τήν πραγματική ἐλευθερία, τήν ὄντως ἐλευθερία, πού οἱ λαοί τῆς γῆς τήν ἀναζητοῦν τελείως σπασμωδικά μέ τελείως δαιμονιώδεις συμπλεγμένους τρόπους.

Ἀρχή, λοιπόν, τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ καί εἶναι μιά ἀρχή πού δέν τελειώνει ποτέ. Εἶναι μιά ἀρχή πού πάντα τελειώνεται, γίνεται δρόμοι. Θά μπεῖτε σέ μιά ἀρχή, σέ μιά βαθιά ἐλευθερία καί αὐτός ὁ δρόμος εἶναι δρόμος ἀτέλειωτος, γιατί πηγαίνει πάντοτε πρός τήν αἰωνιότητα.