Γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς

Γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς

Λουκάς 18,8 πλὴν ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐλθὼν ἆρα εὑρήσει τὴν πίστιν ἐπὶ τῆς γῆς;

Θλίψιν έξει κάθε λογικό ον αναλογιζόμενο την πνευματική κατάσταση στην οποία είναι ο κόσμος. Η θάλασσα έγινε κατακόκκινη και πλέον δεν έχει νερό, αλλά το αίμα που χύνεται από την αλληλοσφαγή των ανθρώπων. Ο άνθρωπος, ως δαίμονας πια, ορμάει να κατασπαράξει ο ένας τον άλλον, χωρίς κανένα ηθικό φραγμό, χωρίς κανένα συναίσθημα, αλλά ως ένα άψυχο ον, υπακούοντας στα ζωώδη ένστικτα των παθών του. Η γη είναι δυσώδης και στενάζει  από την πνευματική σήψη τόσο,  όσο να μουδιάζουν και οι τελευταίοι υγιείς άνθρωποι, ώστε να κινδυνεύουν να πλανηθούν και να πουν και αυτοί «δε μυρίζει τίποτα, δε συμβαίνει τίποτα».

Κυριακή Ζ' Λουκά: Η Ανάσταση δεν είναι ιδέα, αλλά πρόσωπο!

Κυριακή Ζ' Λουκά: Η Ανάσταση δεν είναι ιδέα, αλλά πρόσωπο!

«Καὶ κατεγέλων Αὐτοῦ, εἰδότες ὅτι ἀπέθανεν». Συνδυάζοντας τὸ παραπάνω χωρίο τοῦ σημερινοῦ ἀναγνώσματος μὲ τὴν αὐριανὴ ἐθνικὴ ἑορτή, μποροῦμε νὰ ἀποκομίσουμε κάποια χρήσιμα συμπεράσματα.

Ἀνέκαθεν τὸ εὐσεβέστατο γένος μας διατηροῦσε τὴν πίστη καὶ τὴν ἐλπίδα στὸν Ἰησοῦ Χριστὸ ὡς ἄσβεστους πυρσούς, ποὺ φώτιζαν τὴν ἱστορική του διαδρομὴ σὲ εἰρηνικὲς καὶ πολεμικὲς περιόδους. Ἴσως κανένα ἔθνος στὸν κόσμο δὲν ταλαιπωρήθηκε, ἀλλὰ καὶ δὲν δοξάσθηκε τόσο, κανένα δὲν ἀπεκόμισε περισσότερο θαυμασμό, ἀλλὰ καὶ δὲν πολεμήθηκε μὲ τέτοιο μίσος, ὅσο τὸ Ἑλληνικό. Πάντοτε μὲ τὴν ἐλπίδα στὸν Χριστό, ἐμπιστευόμενο τὴν Ὑπέρμαχο Στρατηγό καὶ ἔχοντας ἐπάνω του τὴν ἁγία σκέπη καὶ προστασία της, τοῦτο τὸ γένος ἔνιωσε στὴν ψυχὴ καὶ στὸ σῶμα του θλίψεις, ταπεινώσεις καὶ λαβωματιὲς ἀπὸ ἐντοπίους προδότες, ἐπιδρομεῖς βαρβάρους, δυνάστες ἀλλοεθνεῖς, τούρκους αἱμοδιψεῖς, βαλκάνιους ἀχάριστους, ἀπολίτιστους εὐρωπαίους, μισανθρώπους ναζιστές, ὅμως ποτὲ δὲν ἐγκατέλειψε τὸν ἀγῶνα γιὰ τὴν ζωή, γιατὶ ξέρει καλὰ πὼς ἀκόμη κι ἂν ὅλα τὰ ἔθνη πέσουν ἐπάνω του, γιὰ νὰ τὸ κατασπαράξουν, ἀκόμη κι ἂν ἔρθουν ἄλλοι τόσοι αἰῶνες τουρκοκρατίας, ἀκόμη κι ἂν ἔρθουν πολλαπλὲς ναζιστικὲς κατοχές, δὲν θὰ πεθάνῃ, ὅσο ζεῖ ἐν Χριστῷ καὶ ὑπὸ τὴν σκέπη τῆς Παναγίας κι ὅσο δὲν ἀποποιεῖται τὴν ἱερὰ παρακαταθήκη τῶν προγόνων του ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ἕως σήμερα.

Συντάκτης επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης Αμαρτία - χάρις

ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

Συντάκτης επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης

Του αγίου Αυγουστίνου

Αμαρτία - χάρις
 

«Ου δε επλεόνασεν ή αμαρτία, υπερεπερίσσευσεν ή χάρις» ('Ρωμ. 5,20)


ΕΟΡΤΑΖΕΙ, αγαπητοί μου, σήμερα ό ιερός Αυγουστίνος επίσκοπος Ιππώνος. Δεν είναι σε όλους γνωστός. Προσπαθώ με την ευκαιρία της εορτής του να τον κάνω γνωστό ευρύτερα. Κάθε φορά εξετάζω τον βίο του από διάφορες πλευρές. Διότι ό άγιος Αυγουστίνος είναι ένα πολύεδρο διαμάντι πού λάμπει από όποια πλευρά κι αν το δούμε.

Ένα θέμα πού άρεσε πολύ στον ίδιο, είναι το θέμα της αμαρτίας εν σχέση με τη θεία χάρι. Μελέτησε ιδιαιτέρως την προς Ρωμαίους επιστολή του αποστόλου Παύλου, κ' εκεί βρήκε το χωρίο αυτό το τόσο σημαντικό, πού λέει ότι «όπου επλεόνασεν ή αμαρτία, υπερεπερίσσευσεν ή χάρις» ('Ρωμ. 5,20).
Θα σας παρακαλέσω, αγαπητοί μου, να με ανεχθείτε με πολύ φτωχά λόγια να δώσω μία ιδέα της αληθείας πού περικλείεται σ αυτό.

Τι μας παρουσιάζει;

Δυο πραγματικότητες• ή μία είναι ή αμαρτία, ή άλλη είναι ή χάρις.

Ή αμαρτία. είναι ή κλίσης και ροπή προς το κακό. Ή αμαρτία δεν είναι, όπως είπαν μερικοί, δημιούργημα του Θεού - άπαγε της βλασφημίας. Ό Θεός εποίησε όλα «καλά λίαν» (Γεν. 1,31), όλα ωραία. Και ως κορωνίδα της δημιουργίας ποίησε τον άνθρωπο. Ό άνθρωπος, το αριστούργημα όλων των δημιουργημάτων, προικίστηκε με εξαίρετα δώρα. Τα σπουδαιότερα από αυτά είναι δύο• ό νους και ή ελευθέρα βούλησης. Εάν έκανε καλή χρήση των δώρων αυτών, τότε κοντά στο «κατ' εικόνα» θ' αποκτούσε το «καθ' όμοίωσιν» (έ.ά. 1,26), θα ανερχόταν σε υψηλές βαθμίδες, θα έφθανε στην θέωση, θα εθεούτο. Άλλα δυστυχώς ό άνθρωπος δεν έκανε καλή χρήση των δώρων αυτών. Δεν ύπήκουσε στο Θεό, παρέβη το θέλημα του, έπεσε. Κι από την ώρα της πτώσεως, μέσα στην ψυχή του βλάστησε μία νοσηρά κατάστασης, ή αμαρτία, πού δεσπόζει πλέον στον κόσμο. Με το πέρασμα των αιώνων, δια της επαναλήψεως και της έξεως, ή αμαρτία γιγαντώθηκε.

Πώς να παρομοιάσουμε την αμαρτία; Ό ιερός Αυγουστίνος λέει, ότι μοιάζει με ρεύμα πόταμου, πού το καλοκαίρι φαίνεται ήσυχο και το διαβαίνεις εύκολα, αλλά το χειμώνα ογκώνεται ξαφνικά, γκρεμίζει γεφύρια, πλημμυρίζει κάμπους, πνίγει ζώα και ανθρώπους, προκαλεί φόβο. Μικρό το κακό πού προξενούν οι ποταμοί μπροστά στον κατακλυσμό της αμαρτίας.

Φιλόσοφοι προσπάθησαν ν' ανακόψουν το ρεύμα της αμαρτίας, ύψωσαν αναχώματα• είπαν και έγραψαν πολλά. 'Αλλ' ή ορμή του ρεύματος των παθών ήταν τόση, ώστε παρέσυρε τα πάντα, όπως το κύμα τα παιχνίδια των παιδιών στην ακροθαλασσιά. Πανίσχυρη ήταν ή αμαρτία, κι ό άνθρωπος αναστέναζε κάτω από το κράτος της. Εκφραστής του πανανθρώπινου πόνου είναι στους μεν αρχαίους χρόνους ό απόστολος Παύλος• περιγράφει θεόπνευστος το δράμα κι αναστενάζει• «Ταλαίπωρος εγώ άνθρωπος• τίς με ρύσεται εκ του σώματος του θανάτου τούτου;» (έ.ά. 7,24). Στους δε νεωτέρους χρόνους ό ποιητής Σαίξπηρ• αυτός στα δράματα του δεν κάνει τίποτε άλλο παρά να περιγραφή την εναγώνια πάλη, πού ό άνθρωπος προσπαθεί να κάνη εναντίον της αμαρτίας, και τέλος την άδοξη ήττα του. Είτε βασιλιάς Είτε αυτοκράτωρ Είτε φιλόσοφος, όλοι ομολογούν τη δυναστεία της αμαρτίας. «Εβασίλευσεν», «έπλεόνασεν ή αμαρτία» (έ.ά. 5,20-21), όπως λέει ό απόστολος Παύλος.

Άλλα δόξα τω Θεώ κάποτε ήρθε κάποιος πού έλυσε το δράμα. είναι ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός. Ας μην τον πιστεύουν πολλοί. Εκείνος ήρθε και νίκησε το ηθικό κακό, νίκησε την αμαρτία. Νίκησε στην έρημο πέραν του Ιορδανού, όπου απέκρουσε τους τρεις πειρασμούς. Νίκησε στη Γεσθημανή, όπου ό πονηρός προσπάθησε πάλι να κάμψη τη βούληση του, άλλ' εκείνος είπε• «Πάτερ μου, ει δυνατόν εστί, παρελθέτω άη' εμού το ποτήριον τούτο' πλην ούχ ως εγώ θέλω, άλλ' ως συ» (Ματθ. 26,39). Νίκησε πάνω στο σταυρό οριστικώς και τελεσιδίκως, Και για αυτό φώναξε « Τετέλεσται» (Ίωάν. 19,30). Νίκησε προ παντός την ώρα της Αναστάσεως, όταν κατέλυσε το βασίλειο του θανάτου και του αδου.

Είναι ό μονός αληθινός νικητής. Αναγορεύθηκαν και άλλοι νικηταί, σε άλλους τομείς, μα Τι το όφελος; Υπήρξε ενδοξότερος από το Μέγα Αλέξανδρο; Και όμως ό αήττητος αυτός, νικήθηκε κάποτε από τη μέθη. Ό νικητής λαών ολοκλήρων, νικημένος από ένα πάθος! Γι' αυτό οι αρχαίοι έλεγαν, ότι υψίστη νίκη είναι να νικά κανείς τον εαυτό του, τα πάθη του.

Νίκησε λοιπόν ό Χριστός. Κι όχι μόνο νίκησε, αλλά συνέβη και τούτο το θαυμαστό• ό σταυρός και ή άνάστασί του έγιναν πηγή δυνάμεως και για τον άνθρωπο, για να νικά Και αυτός την αμαρτία. Έγιναν τρόπον τινά σταθμός παραγωγής ρεύματος ηλεκτρισμού. Αυτή είναι ή πίστη μας• ό σταυρός του Κυρίου εκπέμπει ρεύμα μυστικό. Το δε ρεύμα αυτό, πού διοχετεύεται δια της Εκκλησίας μας, ονομάζεται με τη γλώσσα του αποστόλου Παύλου χάρις.

Χάρις! Πώς να σας την παραστήσω; Ό Ιερός Αυγουστίνος δίνει μία εικόνα. Αμαρτία και χάρις παλεύουν. Υποθέστε, ότι έχετε μπροστά σας μία ζυγαριά με δύο δίσκους. Στον ένα βάλτε όλες τις αμαρτίες του κόσμου• του Αδάμ και της Εύας, των απογόνων τους, τις αμαρτίες τις δικές μου, τις δικές σου, όλων των ανθρώπων όλων των γενεών μέχρι συντέλειας του αιώνος. Θα δούμε, ότι ή ζυγαριά από το τόσο βάρος γέρνει προς τον δίσκο αυτόν. 'Αλλά ξαφνικά ή ζυγαριά κλίνει προς τον άλλο δίσκο. Τι συνέβη, Τι έπεσε σ' αυτόν; Μήπως τα καλά μας έργα; τα δάκρυα μας; οι αγιοσύνες των ασκητών; Όχι. Αλλά Τι; Μια σταγόνα από το τίμιον αίμα του Χριστού μας! Αύτη έκανε το ζυγό να γείρει προς τα εκεί.

—Αυτά είναι θεωρίες, θα πείτε.
Θέλετε να δείτε πώς ή θεωρία γίνεται πράξης; Ιδού τα παραδείγματα των αγίων. Όχι ένας και δύο αλλά πλήθος άγιοι βεβαιώνουν, ότι «όπου έπλεόνασεν ή αμαρτία, υπερεπερίσσευσεν ή χάρις». Αναφέρω δύο και τελειώνω.

Το ένα είναι ό απόστολος Παύλος. Τι ήταν; Φανατικός διώκτης της Εκκλησίας. Βλαστημούσε το όνομα του Χριστού. Συνελάμβανε και φυλάκιζε τους Χριστιανούς. 'Αλλά σε μια στιγμή μετεβλήθη ριζικώς. Ό διώκτης έγινε κήρυξ. Σ' αυτόν, πού «έπλεόνασεν ή αμαρτία», βλέπουμε ότι «ύπερεπερίσσευσεν ή χάρις».

Το άλλο παράδειγμα είναι ό άγιος Αυγουστίνος. Δεν γεννήθηκε άγιος. Αμαρτωλός ήταν. Διέπραξε πολλές αμαρτίες. Βρήκε όμως κάποτε το θάρρος όχι απλώς να τις πει στον πνευματικό του πατέρα, άλλα και να τις γράψει σε βιβλίο, στις Εξομολογήσεις. Ήρθε και σ' αυτόν ή χάρις, και πήρε το κουρέλι αυτό και το έκανε άγιο και πατέρα της Εκκλησίας. Όντως και εδώ, «όπου έπλεόνασεν ή αμαρτία, υπερεπερίσσευσεν ή χάρις».
Ό Ιερός Χρυσόστομος, ερμηνεύοντας το χωρίο αυτό, λέει Υποθέστε, ότι κάποιος έχει χρέος, κ' επειδή δέ' μπορεί να το εξόφληση συλλαμβάνεται και οδηγείται στη φυλακή. Αίφνης κάποιος φιλάνθρωπος αναλαμβάνει, του στέλνει ένα τσεκ και μ' αυτό όχι μόνο εξοφλεί το χρέος του, άλλα και του περισσεύουν χρήματα, με τα όποια βγαίνοντας από τη φυλακή ζή ευτυχισμένος. Αυτό είναι ή χάρις του Θεού• ένα πνευματικό τσεκ, πού σε λυτρώνει.

Αδελφοί μου! Δύο πράγματα υπάρχουν στη ζωή. Το ένα είναι ή αμαρτία, πού μοιάζει σαν τη λερναία ύδρα με τα εφτά κεφάλια. Εκδηλώνεται ως λαιμαργία, ως πορνεία, ως μοιχεία, ως φιλαργυρία, ως πλεονεξία, ως φιλονικία, ως εκδίκησης, ως φθόνος, ως κακία... Ποιος είναι «καθαρός από ρύπου» έστω Και μία ήμερα εάν είναι ή ζωή του; (Ίώβ 14,4-5).

Το ένα ή αμαρτία• και το άλλο χάρις. Δυνατή ή αμαρτία; Αλλά πιο δυνατή ή χάρις. Αυτά τα δυο παλεύουν μέσα στην ανθρώπινη καρδιά. Ποιος από μάς —αν είναι ευσυνείδητος— δεν αισθάνεται μέσα του την πάλη αυτή; Ποιος θα νικήσει; Ή αμαρτία; Όχι. Ή αμαρτία δεν νικά. Όσο κι αν «πλεονάζει», όσο κι αν ή κοινωνία μας γίνεται Σόδομα και Γόμορρα και εγγίζουμε τον πυθμένα του αδου, όχι δέ' θα νικήσει ή αμαρτία' θα νικήσει ή χάρις. Ή δε χάρις είναι ό Εσταυρωμένος λυτρωτής του κόσμου.
Με την πίστη αυτή κηρύττω κ' εγώ και πιστεύω, ότι στο τέλος ή βασιλεία της αμαρτίας θα πέσει.

Ω Χριστέ, Βασιλεύ των αιώνων! Ας μη σε πιστεύουν οι άπιστοι. Εμείς σε πιστεύουμε και διακηρύττουμε• Κάτω από τα άστρα και πάνω από τα άστρα δεν υπάρχει τίποτε άλλο ανώτερο, γλυκύτερο, υπεροχώτερο από το Χριστό όν, παίδες Ελλήνων, υμνείτε και υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας• αμήν.

Επίσκοπος Αυγουστίνος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία η οποία έγινε στον ιερό ναό αγίου Παντελεήμονος Φλώρινα την 15-06-1983. Καταγραφή και σύντμησης 16-06-2005

ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΗΡΥΓΜΑ Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης

ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

Συντάκτης επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης

 

Δευτέρα του αγίου Πνεύματος

Ό καρπός του Πνεύματος

«Ό δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη...» (Γαλ. 5,22)

XΘΕΣ, αγαπητοί μου, άλλα και σήμερα ή αγία μας Εκκλησία εορτάζει τη μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής. Ή εορτή αυτή από διαπρεπείς διδασκάλους και πατέρας χαρακτηρίζεται ως ή ήμερα πού γεννήθηκε ή Εκκλησία. Άλλ' ενώ τα ανθρώπινα έχουν αρχή, ακμή και τέλος, ή Εκκλησία δεν έχει τέλος• μπορούμε να πούμε και γι' αυτήν «και της βασιλείας» αυτής «ούκ έσται τέλος» (Λουκ. 1,33). Όσο κι αν την πολεμούν, θα μείνει αήττητος, διότι έχει μέσα της τη δύναμη του αγίου Πνεύματος.

Το Πνεύμα το άγιο, το τρίτο πρόσωπο της θεότητας, ως Θεός είναι αόρατο. Έγινε όμως αισθητό από τις διάφορες εκδηλώσεις του την ήμερα της Πεντηκοστής. Υπό δύο μορφές έγινε αισθητό σήμερα, όπως λέει Ο ευαγγελιστής Λουκάς. Όχι όπως στον Ιορδάνη «εν είδει περιστεράς». Αυτή τη φορά ήλθε ως πύρινες γλώσσες, και ως πνοή βίαιου ανέμου. Γιατί; Συμβολικά είναι αυτά. Εμφανίσθηκε ως γλώσσες πυρός, για να δείξει ότι το μόνο όπλο πού διαθέτει ό χριστιανισμός είναι ή ισχυρά γλώσσα, ό ζωντανός λόγος του Θεού στο στόμα των αγίων αποστόλων. Έγινε δε αισθητό ως βιαία πνοή ανέμου, διότι σαν σφοδρός άνεμος ξερίζωσε, ναι ξερίζωσε, το πεπαλαιωμένο δέντρο της ειδωλολατρίας, πού δε μπόρεσε να ξεριζώσει κανείς από τους σοφούς της αρχαιότητος. Το απλό κήρυγμα των αλιέων της Γαλιλαίος, πού είχαν φωτιστή από το Πνεύμα το άγιο, ξερίζωσε την ειδωλολατρία.

Άλλα το ξερίζωμα είναι άρνησης. Και το Ευαγγέλιο δεν είναι μόνο άρνησης. ξερίζωσε, ναι, παμπάλαια ειδωλολατρικά έθιμα ριζωμένα στις καρδιές των ανθρώπων, αλλά στη θέση τους φύτεψε άλλο δέντρο, το δέντρο του χριστιανισμού. Και ότι το Ευαγγέλιο έχει τη δύναμη να ξεριζώνει παμπάλαια συστήματα και καθεστώτα ανομίας και πλάνης, και να φυτεύει το ουράνιο δέντρο του Χριστού, αυτό δεν είναι θεωρία• φαίνεται καθαρά σε συγκεκριμένα πρόσωπα. Δέντρο παμπάλαιο είναι ό «παλαιός άνθρωπος» ('Ρωμ. β, β ' Εφ. 4,22• Κολ. 3,9), ό αμαρτωλός. Άλλ' άφ' ης στιγμής πιστέψει στο Χριστό και μετανοήσει, αλλάζει. Ψυχή, πού ποτίζεται από τα νάματα του παναγίου Πνεύματος, ανθεί και καρποφορεί. και το δέντρο, είπε ό Χριστός, γνωρίζεται από τους καρπούς του (βλ. Λουκ 6,43' Ματθ. 7,16).Ή μηλιά από τα μήλα, ή αχλαδιά από τ' αχλάδια, ή πορτοκαλιά από τα πορτοκάλια• και ό Χριστιανός; από τους καρπούς του αγίου Πνεύματος.

Ποιοι είναι οι καρποί του αγίου Πνεύματος;

Περί του αγίου Πνεύματος ομιλεί και το ευαγγέλιο και ό απόστολος πού ακούσαμε (βλ. Ματθ. 18,18' Εφ. 5,9). Ιδίως όμως ομιλεί ό απόστολος Παύλος στην προς Γαλατάς επιστολή του (κεφ. 5ο, στ. 22). Εκεί απαριθμεί συγκεκριμένα εννέα καρπούς του αγίου Πνεύματος. «Ό καρπός του Πνεύματος», λέει, είναι τα εξής.

• Πρώτος καρπός είναι μια λέξης γλυκύτατη, πού πάει να εξαφανιστεί από τη γη, λέξης πού εκφράζει την ουσία του χριστιανισμού. είναι ή αγάπη. Αγάπη όχι στα λόγια αλλά στην πράξη.
Πρότυπο αγάπης είναι ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ή εσταυρωμένη Αγάπη, αγάπη πού φτάνει μέχρι θυσίας σταυρικής.
• Δεύτερος καρπός του αγίου Πνεύματος, λέει ό απόστολος Παύλος, είναι ή χαρά. Πράγματι, όπου υπάρχει αγάπη ακολουθεί ή χαρά. Ή μοχθηρά ψυχή κάνει και το πρόσωπο σκυθρωπό καί το βλέμμα ν' αποπνέει θλίψη.
Μετά τη χαρά, ως φυσικό αποτέλεσμα, έρχεται ή ειρήνη. Όποιος ζή με το Θεό, αυτός
ειρηνεύει με τον ουράνιο Πατέρα, ειρηνεύει με τον πλησίον, ειρηνεύει προ παντός με τη συνείδηση του• δεν αισθάνεται τύψει Πρώτη λοιπόν Τριάς, αγία τριάς των καρπών αυτών, είναι «αγάπη, χαρά, ειρήνη». Δευτέρα τριάς• «μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη».
• Τι σημαίνει μακροθυμία, Όταν κάποιος σου κάνη κακό, να μην εφαρμόσεις το εβραϊκό δίκαιο «όφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος» (Εξ. 21,24), αλλά να ανέχεσαι• και να ελπίζεις, ότι κι ό μεγαλύτερος κακούργος μπορεί να μεταβληθεί σε αγαθό άνθρωπο.
• Ό άλλος καρπός είναι ή χρηστότης, δηλαδή ή πλατειά καρδιά, σαν τον ουρανό, πού αγκαλιάζει όλο τον κόσμο ανεξαιρέτως.
• Ό τρίτος καρπός της δευτέρας τριάδος είναι ή αγαθοσύνη, δηλαδή το καλό όχι μόνο θεωρητικώς αλλά και πρακτικώς, όχι μόνο δυνάμει αλλά και ενεργεία στη ζωή μας.
Και τέλος ή τρίτη τριάδα των καρπών.
• Πίστης. Πίστης όχι με τη συνηθισμένη έννοια αλλά με την πρώτη σημασία. Άνθρωπος πίστεως είναι ό άξιος εμπιστοσύνης, ό αξιόπιστος. Αυτός λέει «το ναι ναι» και «το ου ου» (Ματθ.5,37 κ.ά.), το φως φως και το σκότος σκότος (πρλ. Ήσ. 5,20), την ήμερα ήμερα και τη νύχτα. Αυτός είναι σταθερός και ειλικρινής.
• Ωραίος καρπός ακόμα είναι ή πραότης, πού έχει σχέση με την ταπείνωση το ήρεμο και ησύχιο πρόσωπο, πού μοιάζει με γαλήνια θάλασσα.
• Και τελευταίος καρπός είναι ή εγκράτεια, πού την ύμνησαν οι πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και αρχαίοι προγονοί μας πού έλεγαν Ή πιο μεγάλη νίκη δεν είναι αυτή πού κατήγαγε ό μέγας Αλέξανδρος• είναι να νικήσουμε τον εαυτό μας, τις κακίες και τα πάθη μας.

Ιδού λοιπόν, οι εννέα καρποί, τρεις τριάδες, κατ' αντιστοιχία της αγίας Τριάδος.
και τώρα ερωτώ, αγαπητοί μου• υπάρχουν σήμερα οί καρποί αυτοί; Εάν υπάρχουν, τότε υπάρχει χριστιανική ζωή. Εάν πάλι δεν υπάρχουν, μη απελπισθούμε- ας αναλογισθούμε, ότι και τα άγρια δέντρα μπορούν να γίνουν ήμερα και καρποφόρα. Αυτό δεν είναι μία λογοτεχνική και ποιητική έκφρασης• είναι μία πραγματικότης. Ό χριστιανισμός πραγματοποίησε την πιο μεγάλη αλλαγή στον κόσμο. Οι άλλες αλλαγές είναι προσωρινές και επιφανειακές, δεν αγγίζουν το βάθος. Πρέπει ν' αλλάξει ή καρδιά του ανθρώπου• και για ν' αλλάξει, χρειάζεται μια δύναμις υπερφυσική. Έχουμε τέτοια παραδείγματα. Ένα είναι ό απόστολος Παύλος- ήταν άγριο δένδρο και έγινε καρποφόρο, και μάλιστα παγκοσμίως. Άλλο παράδειγμα είναι ό ιερός Αυγουστίνος- ήταν επίσης άγριο, άκαρπο δέντρο, αλλά με την πίστη στο Χριστό έγινε δέντρο του οποίου τον καρπό γεύεται μέχρι σήμερα όλος ό κόσμος.

Ό Πλάτων ονομάζει τον άνθρωπο δέντρο. Ενώ όμως τα φυσικά δέντρα έχουν τις ρίζες τους στη γη, ό άνθρωπος έχει τη ρίζα του στον ουρανό. είναι κατ' εξοχήν μεταφυσικό όν, ουράνιο δέντρο, αφού από τον ουρανό τρέφεται.

Σήμερα οι άνθρωποι αγρίεψαν. Χέρσες οι ψυχές, μοιάζουν με Σαχάρα γεμάτη κάκτους και αγκάθια κάθε κακίας. Άλλα Θαρσείτε, αδελφοί. Έχετε την ελπίδα στο Πνεύμα το άγιο. Πιστεύω ακράδαντος, ότι και τα πλέον άγρια δέντρα και τα πλέον σκληρά συστήματα και τα πλέον άθεα καθεστώτα μπορούν να μεταβληθούν σε κάρπιμα δέντρα. Πώς, με ποιο τρόπο; Στην γεωπονική υπάρχει ή μέθοδος πού λέγεται εμβολιασμός μ' ένα μικρό φλοιό ή κλαδάκι, πού λέγεται εμβόλιο, ή άγρια ελιά μεταβάλλεται σε ήμερη. Χρειάζεται λοιπόν και ή άνθρωπότης εμβόλιο. Το δε πνευματικό εμβόλιο, πού μεταβάλλει τον άνθρωπο, είναι ή Πίστης στον Κύριο.

Την αγία αυτή ημέρα ας εξετάσουμε καθένας τον εαυτό του ως άτομο Τι είμεθα; Ας εξετάσουμε Τι είμεθα και ως οικογένεια; Τι είμεθα ως κοινωνία; Τι είμεθα ως κράτος; Μήπως είμεθα άγρια δέντρα; Εάν είμεθα άγρια δέντρα, πρέπει να μεταβληθούμε. Ό άνθρωπος είναι μεταβλητό ον, μπορεί να μεταβληθεί. Και με τη δύναμη του Θεού μεταβάλλεται από άγριο σε ήμερο, από ληστή σε προφήτη και διδάσκαλο του ευαγγελίου.

Εύχομαι να γίνουμε καρποφόρα δέντρα και να φέρουμε τους εννέα αυτούς καρπούς• πρώτη τριάς «αγάπη, χαρά, ειρήνη», δευτέρα τριάς «μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη», και τρίτη τριάς «Πίστης», «πραότης» «εγκράτεια». Ας εξετάσουμε• έχουμε τις αρετές αυτές; Εάν δεν τις έχουμε και είμαστε άκαρπα δέντρα, αλίμονο! Τι είπε ό Κύριος• «Πάν δένδρο μη ποιούν καρπό καλόν εκκόπτεται και εις πυρ βάλλεται» (Ματθ. 7,19). Φωτιά και τσεκούρι μας περιμένει. Τα άκαρπα δέντρα είναι καταδικασμένα. Πόλεμος παγκόσμιος, Αρμαγεδδών της ανθρωπότητας, θα τα ξεριζώσει όλα, είτε πρόκειται για άτομα είτε για σύνολα και συστήματα.

Είθε, δια των πρεσβειών της Παναγίας και πάντων των αγίων, ό Παράκλητος να μας επισκίαση και ό καθένας μας να παρουσίαση στη ζωή του καλούς καρπούς και ως άτομο και ως οικογένεια και ως έθνος, για να είμεθα δέντρα καρποφόρα εις αιώνας αιώνων αμήν.

επίσκοπος Αυγουστίνος
Απομαγνητοφωνημένη ομιλία η οποία έγινε στον Ιερό Ναό του Άγιου Παντελεήμονα Φλωρίνης την 15-06-1981. Καταγραφή και σύντμησης 20-06-2005

Κυριακή Β' (Β' Ματθ.) ('Ρωμ. 2,10-16) 3 Ιουλίου 2005Συντάκτης επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης

ΣΥΝΤΟΜΟ ΚΗΡΥΓΜΑ

Συντάκτης επίσκοπος Αυγουστίνος Ν. Καντιώτης

 

Κυριακή Β' (Β' Ματθ.) ('Ρωμ. 2,10-16) 3 Ιουλίου 2005

Τα κρυφά αμαρτήματα

«Εν ημέρα ότε κρίνει ό Θεός τα κρυπτά των ανθρώπων κατά το ευαγγέλιόν μου δια Ιησού Χριστού» ('Ρωμ. 2,16)

ΑΚΟΥΣΑΤΕ, αγαπητοί μου, τον απόστολο; Μεταξύ των αληθειών πού κηρύττει ό απόστολος Παύλος, λέει και τούτο στο τέλος της περικοπής• ότι ό Θεός «κρίνει τα κρυπτά των ανθρώπων» ('Ρωμ. 2,16), δηλαδή θα δικάσει τα κρυφά μας αμαρτήματα. Για τα κρυφά αμαρτήματα ας μιλήσουμε λοιπόν κ' εμείς.

Ποια είναι αυτά «τα κρυπτά» πού θα κρίνει ό Θεός; Δεν θα κρίνει ασφαλώς μόνο «τα κρυπτά». Θα κρίνει και τα φανερά αμαρτήματα. Άλλ' εδώ ό λόγος είναι ειδικώς για τα κρυφά, «τα κρυπτά των ανθρώπων».

Από τότε πού αμάρτησαν ό Αδάμ και ή Εύα, μέσα στον άνθρωπο υπάρχει μία τάσης να σκεπάζει τα αμαρτήματα του. Σαν το γατί —με συγχωρείτε για την εικόνα— πού κάνει την ακαθαρσία του και μετά τη σκεπάζει, έτσι και χειρότερα ό άνθρωπος. Κάνει το κακό, κοιτάζει δεξιά - αριστερά, και το σκεπάζει να μην τον δη κανείς - έτσι νομίζει.
Παρατηρήστε στο σπίτι το μικρό παιδί. Κάνει μια αταξία ή ζημιά. Δεν πάει στη μάνα να πει, Έκανα αυτό το κακό. Κάθεται στο τραπέζι σαν αγγελούδι. Και πρέπει να είναι πολύ έξυπνη ή μάνα για να καταλάβει ότι ό μικρός έκανε κάποια ζαβολιά. Αυτός δέ' λέει τίποτα. Πρέπει να 'ρθη ή γειτόνισσα ή ό αστυνόμος να το αποκάλυψη. Και πάλι ό μικρός θα προσπαθήσει να σκεπάσει την αμαρτία του. Οι γονείς είναι οι τελευταίοι πού λαμβάνουν γνώση των διαφόρων αταξιών των παιδιών τους. Και αν από το σπίτι πάτε στο σχολείο και ρωτήσετε το δάσκαλο ή τον καθηγητή, θα σας πουν τι μαρτύριο τραβάνε. Ενώ γίνεται μια αταξία στην ταξί, στο σχολείο μέσα, τα παιδιά δέ' μαρτυράνε, δέ' λέει κανείς ποιος το 'κανε' σκεπάζουν τον ένοχο και δυσκολεύουν την έρευνα, ώστε να μη ανακαλυφθεί ό δράστης. Σκεπάζει ό μικρός τη ζημιά στο σπίτι, σκεπάζει ό μαθητής την αταξία του στο σχολείο. Αν πάτε και στο στρατό, όσοι κάνατε στρατιώτες θα παρατηρήσατε το εξής. Όταν γίνεται κάποια παράβαση στο λόχο, ό ένοχος προσποιείται ότι είναι καθ' όλα εν τάξει, ώστε να μείνει ατιμώρητος. Και αν βγείτε τέλος στην κοινωνία, εκεί να δείτε τι κόπο καταβάλλει ή αστυνομία για ν' ανακάλυψη ποιος έκανε τα διάφορα εγκλήματα. Όλοι σκεπάζουν το αμάρτημά τους.

 Να «τα κρυπτά των ανθρώπων»
Άλλα τέλος πάντων να κρύβεται ό μικρός από τη μάνα του, να κρύβεται ό μαθητής από το δάσκαλο, να κρύβεται ό στρατιώτης από το λοχία, να κρύβεται ό πολίτης από τον αστυνόμο, να κρύβονται όλοι αυτοί, καλά, το καταλαβαίνω να συνεχίζεται όμως το κρυφτούλι και ανάμεσα στο αντρόγυνο; Ω «τα κρυπτά των ανθρώπων» Ρωτάει ό άντρας, πού έρχεται ιδρωμένος το μεσημέρι• —Που ήσουν; —Στη θεία μου. Την άλλη φορά• —Πού ήσουν; —Στον αδερφό μου. —Πού ήσουν; — στο γιατρό. —Πού ήσουν; —στο Ι.Κ.Α.. —Πού ήσουν; —Στη μοδίστρα... Κι αυτή που ήταν; Πουθενά, σε κανένα άπ' αυτούς. Εδώ είναι ένα χάος. Κρύβεται, και μπροστά στον άντρα της παρουσιάζεται ως αθώα. Ενώ έχει διαπράξει την ατιμία και ό κόσμος το ξέρει και βοά όλη ή γειτονιά, ό ταλαίπωρος ό άντρας μένει μέσα στο σκότος. Μα μόνο ή γυναίκα κρύβεται; Μήπως και ό άντρας δεν κρύβεται από τη γυναίκα, πού αγνοεί ή ταλαίπωρος τι κάνει αυτός, πού γυρίζει δεξιά κι αριστερά;

Αυτά είναι «τα κρυπτά των ανθρώπων». Όλοι κρύβουν τα αμαρτήματα τους. Παίζουμε με άλλα λόγια ένα θέατρο. Σου λένε• Θα πας στο θέατρο; Ποιο θέατρο; Εδώ είναι το θέατρο, έτσι όπως καταντήσαμε, μια κοινωνία της ψευτιάς. Πρώτα οι άνθρωποι είχαν ειλικρίνεια- γράμματα δεν ήξεραν, διπλώματα δεν είχαν, γλώσσες δέ' μιλούσαν, άλλα μύριζαν θυμάρι, ήτανε ντόμπροι. Τώρα όλοι περπατούν με μάσκες. Φαίνονται απ έξω αγγελούδια, μιλούν με ευγένεια, αλλά μέσα ή καρδιά τους είναι ένα εργαστήριο του διαβόλου. Από όσα διαπράττουν οι άνθρωποι, ελάχιστα συλλαμβάνει ό νόμος. Νομίζετε ότι αυτοί πού βρίσκονται στη φυλακή είναι οι μόνοι εγκληματίες; Λίγοι είναι μέσα. Από τα χίλια εγκλήματα ένα πιάνει ή τσιμπίδα, καί από αυτά πιάνει το μικρότερο. Τα μεγαλύτερα είναι σκεπασμένα. Τα 'χει ό διάβολος κλεισμένα στο ψυγείο. Υπάρχουν εγκλήματα!... Βλέπεις το φτωχό, κλέβει πέντε κουλούρια στο δρόμο και ό ταλαίπωρος μπαίνει στη φυλακή• και βλέπεις τον άλλο με τα μεγάλα αξιώματα να κάνη βουτιές στα δημόσια ταμεία, να κλέβει συνεχώς, να χτίζει πολυκατοικίες να πηχτώνη τη θάλασσα από καράβια, και είναι ελεύθερος και περπατάει έξω σαν κύριος. Υπάρχουν κλοπές πού δεν τις έχει ανακαλύψει κανένας έφορος. Υπάρχουν συζυγικές και οικογενειακές απάτες καλυμμένες- ό άντρας άπατα τη γυναίκα, κι αυτή ή δυστυχής τον θεωρεί σαν άγγελο-το αγόρι ή το κορίτσι έχουν παραστρατήσει, κ' οι γονείς το αγνοούν... Υπάρχουν ψευδό-μάρτυρες πού άπλωσαν τα βρωμερά τους χέρια στο Ευαγγέλιο και έστειλαν τον αθώο στη φυλακή. Υπάρχουν εγκλήματα ασύλληπτα. Κλέφτες, πόρνοι, μοιχοί, περπατούν ελεύθεροι και τους δέχονται παντού με ανοικτές τις πόρτες. Αυτά είναι «τα κρυπτά των ανθρώπων».

—Και που είναι ό Θεός, θα πείτε, που είναι ή δικαιοσύνη;... Περίμενε- «μηδένα προ του τέλους μακάριζε». Ίο λέει καθαρά ό σημερινός απόστολος- «Κρίνει ό Θεός τα κρυπτά». Θα ξεσκεπάσει και θα τιμωρήσει ό Θεός τα κρυμμένα αμαρτήματα. "Όσο κι αν παίζει το κρυφτούλι ό άνθρωπος, θα έρθει ώρα της αλήθειας. Έχουμε παραδείγματα πολλά. Κι αφήνω την αγία Γραφή- πιάνω την κοινωνία. Το είπε ό Κύριος- «Δεν υπάρχει κρυπτόν ό ου φανερόν γενήσεται» (Λουκ. 8,17). Δέ' θα μείνει τίποτε κρυφό, όλα θα φανερωθούν. Θέλετε παράδειγμα;

Προ ετών συνέβη το έξης. Ένας κακός σύζυγος είπε στη γυναίκα του- Πάμε στο βουνό ν' αναπνεύσουμε αέρα; Δεν υποπτεύθηκε τίποτα ή ταλαίπωρη και τον ακολούθησε. Εκεί άρχισε μια λογομαχία, κι αυτός τι κάνει- παίρνει ένα κατσαβίδι και της κόβει το λαρύγγι! Ποτάμι το αίμα- νεκρή ή γυναίκα. Μετά; Την πήρε, την κατέβασε στην παραλία, την έβαλε στη βάρκα του (ήταν ψαράς), και τι τον έβαλε ό διάβολος να κάνη; (είναι να μην υποχώρησης- άμα αρχίσεις τον κατήφορο, θα κατρακυλάς συνεχώς μέχρι την άβυσσο). Έδεσε λοιπόν στα πόδια της δυο άγκυρες και την φούνταρε μέσα στο πέλαγος σε χίλια μέτρα βάθος. Πήγε στο σπίτι. Τα παιδιά ρωτούσαν —Πού είναι ή μάνα; —είναι στη θεία στην Αθήνα, είναι καλά εκεί... Ή θάλασσα όμως δεν άντεξε το έγκλημα. Με αφρισμένα κύματα μέσα από τόσο βάθος σήκωσε το σώμα και μαζί με τις άγκυρες το πέταξε έξω. Τρόμαξε ό κόσμος, ήρθε αστυνομία, αντεισαγγελεύς, και το έγκλημα αποκαλύφθηκε. Ιδού «τα κρυπτά των ανθρώπων» Τίποτα δέ' μπορεί να κρυφτή.
Πού καταντήσαμε! θα πείτε. και πού θα φτάσουμε ακόμα! Στην αρχή είμεθα. Πρώτα, όχι άνθρωπο να σκοτώσουν, μυρμήγκι φοβούνταν να πατήσουν όχι ξένη περιουσία να πειράξουν, αλλά και χρυσάφι να εύρισκαν στο δρόμο δεν το άγγιζαν όχι ν' ατιμάσουν γυναίκα ή κορίτσι, αλλά και για ένα λόγο ή ένα βλέμμα θεωρούσαν προτιμότερο να πεθάνουν. Τώρα; Όπως πίνουν το νερό, έτσι κάνουν την αμαρτία, καθώς έλεγε μια προφητεία (βλ. Ιώβ 15,16).

Πέφτουν στην ατιμία, και μετά κοιμούνται ήσυχοι! Δεν πιστεύουν πλέον στο Θεό. Η λένε μερικοί- Ό Θεός είναι πολύ ψηλά, δεν τον νοιάζει τι γίνεται εδώ στη γη... τι είπες, άνθρωπε; Ό κόσμος έχει αφέντη! Λοιπόν σου λέω και τελειώνω- Όπου να πάς κι όπου να κρυφτής, μη ξεχνάς, ότι υπάρχει ένα μάτι πού τα βλέπει όλα, υπάρχει ένα αυτί πού τ' ακούει όλα, υπάρχει ένα χέρι πού τα γράφει όλα «τα κρυπτά των ανθρώπων». Σε ρωτώ' Ποιος από μας, αν κατεβεί ένας άγγελος με το βιβλίο πού 'ναι γραμμένα τα κρυφά μας αμαρτήματα, ποιος θέλει να διαβαστεί ενώπιον όλων το «μητρώο» του, τα αμαρτήματα του, με το νύν και με το σίγμα; Ω Χριστέ μου, ούτε ένας• προτιμότερο ν' άνοιξη ή γη να μας καταπιεί.

Για αυτό, έως ότου ζούμε στο μάταιο τούτο κόσμο, εμπρός αδέρφια μου να μετανοήσουμε. Το αμαρτάνει είναι ανθρώπινο, το εμμένει εν τη αμαρτία είναι σατανικό! Αν μετανοήσουμε, ό άγγελος θα πάρη το αίμα του Χριστού μας και θα σβήσει τ' αμαρτήματα μας. Έτσι, όταν φύγουμε από το μάταιο τούτο κόσμο, να σφραγίσουμε τα χείλη μας μ' εκείνο πού είπε ό ληστής- «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθεις εν τη βασιλεία σου» (Λουκ. 23,42)• αμήν.

Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης.

«Σήμερον εν τω οίκω σου δει με μείναι» (Λουκ. 19, 5)

«Σήμερον εν τω οίκω σου δει με μείναι» (Λουκ. 19, 5)

Η Όρθόδοξη Εκκλησία για να μας προετοιμάσει για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή,αρχίζει να μαας αναγγέλλει τον ερχομό της έναν ολόκληρο μήνα πρίν αυτή αρχίσει. Πόσο δύσκολο είναι να καταλάβει ό άνθρωπος πώς πέρα από την αφοσίωση του στίς αναρίθμητες ασχολίες της ζωής, θα πρέπει να αφιερώσει επίσης φροντίδα για την ψυχή, για τον εσωτερικό του κόσμο.

 'Άν είμασταν λίγο πιο σοβαροί, θα βλέπαμε πόσο σημα­ντική, ουσιαστική καί θεμελιώδης είναι ή φροντίδα της ψυχής. Θα κατανοούσαμε τότε τον αργό καί μυ­στηριώδη ρυθμό της εκκλησιαστικής ζωής. Γνωρί­ζουμε φυσικά το νόημα πού έχει ή τροφή για τη ζωή μας. Μερικές τροφές είναι καλές καί θρεπτικές, άλ­λες είναι ανθυγιεινές· κάποιες είναι βαριές, πρέπει να προσέξουμε. Προσπαθούμε πολύ να εξασφαλί­σουμε πώς ή τροφή πού τρώμε είναι καλή για μας. 

Καί είναι κάτι πολύ περισσότερο από ευσεβές ρητο­ρικό σχήμα όταν λέμε πώς καί ή ψυχή χρειάζεται να τραφεί, πώς "ουκ έπ'άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος" (Ματθ. 4,4).Όλοι μας ξέρουμε πώς χρειαζόμαστε χρόνο για διάβασμα, για στοχασμό, για συζήτηση,για διασκέδαση. Ακόμη κι αυτά όμως τα φροντίζου­με πολύ λίγο,τα προσέχουμε ελάχιστα, ακόμη καί από την άποψη της υγιεινής. Επιδιώκουμε το ελα­φρύ διάβασμα, τα πειράγματα αντί για τη συζήτηση, τη διασκέδαση αντί για την ψυχαγωγία.

 Δεν κατα­λαβαίνουμε πώς ή ψυχή παθαίνει δυσκοιλιότητα πολύ ευκολότερα άπ' ο,τι το πεπτικό μας σύστημα, καί πώς οι συνέπειες μιας δυσκοίλιας ψυχής είναι πολύ πιο επιβλαβείς. Τόσος χρόνος αφιερώνεται στα εξωτερικά πράγματα, καί πολύ λίγος στην εσω­τερική ζωή.Πλησιάζουμε όμως τώρα αυτή την εποχή του έτους πού ή Εκκλησία μας καλει να θυμηθούμε την ύπαρξη αυτού του εσωτερικού ανθρώπου καί να θορυβηθούμε από την αμνησία μας, από τον δίχως νόημα παραλογισμό μέσα στον όποιο βρισκόμαστε, από τη σπατάλη του πολύτιμου χρόνου πού μας έχει δοθεί τόσο φειδωλά, από την άγαρμπη καί μικροπρεπή σύγχυση μέσα στην οποία ζούμε.

Ή Σαρακοστή είναι καιρός μετανοίας, καί μετά­νοια είναι ή επανεξέταση, ή επανεκτίμηση, το να βα­θύνει κανείς καί να φέρει τα πάνω κάτω. Μετάνοια είναι το επώδυνο ξεσκεπασμα του παραμελημένου, ξεχασμένου, μολυσμένου "εσωτερικού" ανθρώπου.

   Ή πρώτη αναγγελία της σαρακοστής, ή πρώτη υ­πενθύμιση προέρχεται από μια μικρή ευαγγελική Ι­στορία για έναν εντελώς ασήμαντο άνθρωπο, "μι­κρόν τω δέμας",πού το επάγγελμα του φοροεισπράκτορα πού εξασκούσε, τον χαρακτήριζε, την ε­ποχή εκείνη καί σ'εκείνη την κοινωνία, ως πλεονέκτη, απάνθρωπο καί ανέντιμο.

Ό Ζακχαΐος ήθελε να δει τον Χριστό· το ήθελε τόσο πολύ, ώστε ή επιθυμία του τράβηξε την προσο­χή του Ιησού. Ή επιθυμία είναι ή αρχή του παντός. Όπως λέει το ευαγγέλιο, "οπού γαρ εστίν ό θησαυ­ρός υμών, εκεί εσται καί ή καρδία υμών" (Ματθ. 6,21).Τα πάντα στη ζωή μας αρχίζουν με κάποια επιθυμία, επειδή ό,τι επιθυμούμε είναι καί αυτό πού αγαπούμε, αυτό πού μας τραβάει από τα μέσα, αυτό στο όποιο παραδινόμαστε. Γνωρίζουμε πώς ό Ζακχαίος αγαπούσε το χρήμα, καί κατά τη δική του παραδοχή γνωρίζουμε πώς για να το αποκτήσει δεν είχε κανένα ενδοιασμό να κλέβει άλλους. Ό Ζακχαί­ος ήταν πλούσιος καί αγαπούσε τον πλούτο, αλλά μέσα του ανακάλυψε μία άλλη επιθυμία,ήθελε κάτι άλλο, καί αυτή ή επιθυμία έγινε κεντρική στιγμή της ζωής του.

Αυτή ή ευαγγελική ιστορία θέτει ένα ερώτημα στον καθένα μας: τί αγαπάμε, τί επιθυμούμε, -όχι φυσικά επιπόλαια, αλλά βαθιά. Δεν υπάρχει κανέ­νας μυστηριώδης δάσκαλος πού να περπατά στην πόλη σας, πού να περιβάλλεται από το πλήθος. Εί­ναι όμως έτσι; Δεν υπάρχει κάποια μυστηριώδης κλήση πού περνά κάθε στιγμή από τη ζωή σας· καί κάπου στα βάθη της ψυχής σας, δεν αίσθάνεσθε κά­ποιες φορές μια νοσταλγία για κάτι το διαφορετικό άπ' αυτό πού γεμίζει τη ζωή σας από το πρωί μέχρι το βράδυ; Σταματήστε για μια στιγμή, προσέξτε, εισέλθετε στην καρδιά σας,αφουγκραστείτε το εσω­τερικό σας, καί θα βρείτε μέσα σας την ίδια ακριβώς παράξενη καί όμορφη επιθυμία. 

Ό Ζακχαϊος ήρθε αντιμέτωπος χωρίς αυτό κανείς δεν μπορεί να ζή­σει,είναι κάτι όμως πού σχεδόν όλοι μας φοβούμα­στε καί το καταπιέζουμε με το θόρυβο καί τη μαται­ότητα όλων αυτών πού μας περιστοιχίζουν. "Ιδού εστηκα επί την θύραν καί κρούω" (Άποκ. 3,20). Άκούς το σιγανό κτύπημα;Αυτή είναι η πρώτη πρόσκληση της εκκλησίας,του Ευαγγελίου, καί του Χρίστου: επιθύμησε κάτι άλλο, πάρε μια βαθιά ανα­πνοή από κάτι άλλο,θυμήσου κάτι άλλο. Καί τη στιγμή ακριβώς πού σταματάμε για να ακούσουμε αυτή την κλήση είναι σαν ένα φρέσκο καί ευχάριστο αεράκι να φυσά στο μουχλιασμένο αέρα της άχαρης ζωής μας, καί αρχίζει έτσι ή αργή επιστροφή.

Επιθυμία. Ή ψυχή παίρνει μια βαθιά ανάσα. Ό­λα γίνονται -έχουν κιόλας γίνει- διαφορετικά, νέα, απεριόριστα σημαντικά. Ό ανθρωπάκος, με τα ματια του καρφωμένα στο χώμα πάνω σε γήινες επιθυ­μίες, τώρα παύει να είναι ανθρωπάκος καθώς αρχί­ζει ή νίκη μέσα του. Εδώ βρίσκεται ή αρχή, το πρώ­το βήμα από τα έξω προς τα μέσα, προς αύτη τη μυστηριώδη πατρίδα πού όλοι οι άνθρωποι, συχνά ασυνείδητα, νοσταλγούν καί επιθυμούν.

Αλεξ.Σμέμαν''Εορτολόγιο''εκδ.Ακρίτας/

Κυριακη Ζακχαίου(ΙΕ Λουκά)-Η νοσταλγία για κάτι διαφορετικό (Αλεξ.Σμέμαν)

Κυριακη Ζακχαίου(ΙΕ Λουκά)-Η νοσταλγία για κάτι διαφορετικό (Αλεξ.Σμέμαν)

Η Όρθόδοξη Εκκλησία για να μας προετοιμάσει για τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή,αρχίζει να μας αναγγέλλει τον ερχομό της έναν ολόκληρο μήνα πρίν αυτή αρχίσει. Πόσο δύσκολο είναι να καταλάβει ό άνθρωπος πώς πέρα από την αφοσίωση του στίς αναρίθμητες ασχολίες της ζωής, θα πρέπει να αφιερώσει επίσης φροντίδα για την ψυχή, για τον εσωτερικό του κόσμο.
  'Άν είμασταν λίγο πιο σοβαροί, θα βλέπαμε πόσο σημα­ντική, ουσιαστική καί θεμελιώδης είναι ή φροντίδα της ψυχής. Θα κατανοούσαμε τότε τον αργό καί μυ­στηριώδη ρυθμό της εκκλησιαστικής ζωής. Γνωρί­ζουμε φυσικά το νόημα πού έχει ή τροφή για τη ζωή μας. Μερικές τροφές είναι καλές καί θρεπτικές, άλ­λες είναι ανθυγιεινές• κάποιες είναι βαριές, πρέπει να προσέξουμε. Προσπαθούμε πολύ να εξασφαλί­σουμε πώς ή τροφή πού τρώμε είναι καλή για μας.
Καί είναι κάτι πολύ περισσότερο από ευσεβές ρητο­ρικό σχήμα όταν λέμε πώς καί ή ψυχή χρειάζεται να τραφεί, πώς "ουκ έπ'άρτω μόνω ζήσεται άνθρωπος" (Ματθ. 4,4).Όλοι μας ξέρουμε πώς χρειαζόμαστε χρόνο για διάβασμα, για στοχασμό, για συζήτηση,για διασκέδαση. Ακόμη κι αυτά όμως τα φροντίζου­με πολύ λίγο,τα προσέχουμε ελάχιστα, ακόμη καί από την άποψη της υγιεινής. Επιδιώκουμε το ελα­φρύ διάβασμα, τα πειράγματα αντί για τη συζήτηση, τη διασκέδαση αντί για την ψυχαγωγία.
  Δεν κατα­λαβαίνουμε πώς ή ψυχή παθαίνει δυσκοιλιότητα πολύ ευκολότερα άπ' ο,τι το πεπτικό μας σύστημα, καί πώς οι συνέπειες μιας δυσκοίλιας ψυχής είναι πολύ πιο επιβλαβείς. Τόσος χρόνος αφιερώνεται στα εξωτερικά πράγματα, καί πολύ λίγος στην εσω­τερική ζωή.Πλησιάζουμε όμως τώρα αυτή την εποχή του έτους πού ή Εκκλησία μας καλει να θυμηθούμε την ύπαρξη αυτού του εσωτερικού ανθρώπου καί να θορυβηθούμε από την αμνησία μας, από τον δίχως νόημα παραλογισμό μέσα στον όποιο βρισκόμαστε, από τη σπατάλη του πολύτιμου χρόνου πού μας έχει δοθεί τόσο φειδωλά, από την άγαρμπη καί μικροπρεπή σύγχυση μέσα στην οποία ζούμε.
Ή Σαρακοστή είναι καιρός μετανοίας, καί μετά­νοια είναι ή επανεξέταση, ή επανεκτίμηση, το να βα­θύνει κανείς καί να φέρει τα πάνω κάτω. Μετάνοια είναι το επώδυνο ξεσκεπασμα του παραμελημένου, ξεχασμένου, μολυσμένου "εσωτερικού" ανθρώπου.
   Ή πρώτη αναγγελία της σαρακοστής, ή πρώτη υ­πενθύμιση προέρχεται από μια μικρή ευαγγελική Ι­στορία για έναν εντελώς ασήμαντο άνθρωπο, "μι­κρόν τω δέμας",πού το επάγγελμα του φοροεισπράκτορα πού εξασκούσε, τον χαρακτήριζε, την ε­ποχή εκείνη καί σ'εκείνη την κοινωνία, ως πλεονέκτη, απάνθρωπο καί ανέντιμο.
Ό Ζακχαΐος ήθελε να δει τον Χριστό• το ήθελε τόσο πολύ, ώστε ή επιθυμία του τράβηξε την προσο­χή του Ιησού. Ή επιθυμία είναι ή αρχή του παντός. Όπως λέει το ευαγγέλιο, "οπού γαρ εστίν ό θησαυ­ρός υμών, εκεί εσται καί ή καρδία υμών" (Ματθ. 6,21).Τα πάντα στη ζωή μας αρχίζουν με κάποια επιθυμία, επειδή ό,τι επιθυμούμε είναι καί αυτό πού αγαπούμε, αυτό πού μας τραβάει από τα μέσα, αυτό στο όποιο παραδινόμαστε. Γνωρίζουμε πώς ό Ζακχαίος αγαπούσε το χρήμα, καί κατά τη δική του παραδοχή γνωρίζουμε πώς για να το αποκτήσει δεν είχε κανένα ενδοιασμό να κλέβει άλλους. Ό Ζακχαί­ος ήταν πλούσιος καί αγαπούσε τον πλούτο, αλλά μέσα του ανακάλυψε μία άλλη επιθυμία,ήθελε κάτι άλλο, καί αυτή ή επιθυμία έγινε κεντρική στιγμή της ζωής του.
Αυτή ή ευαγγελική ιστορία θέτει ένα ερώτημα στον καθένα μας: τί αγαπάμε, τί επιθυμούμε, -όχι φυσικά επιπόλαια, αλλά βαθιά.
Δεν υπάρχει κανέ­νας μυστηριώδης δάσκαλος πού να περπατά στην πόλη σας, πού να περιβάλλεται από το πλήθος. Εί­ναι όμως έτσι; Δεν υπάρχει κάποια μυστηριώδης κλήση πού περνά κάθε στιγμή από τη ζωή σας• καί κάπου στα βάθη της ψυχής σας, δεν αίσθάνεσθε κά­ποιες φορές μια νοσταλγία για κάτι το διαφορετικό άπ' αυτό πού γεμίζει τη ζωή σας από το πρωί μέχρι το βράδυ; Σταματήστε για μια στιγμή, προσέξτε, εισέλθετε στην καρδιά σας,αφουγκραστείτε το εσω­τερικό σας, καί θα βρείτε μέσα σας την ίδια ακριβώς παράξενη καί όμορφη επιθυμία.
Ό Ζακχαϊος ήρθε αντιμέτωπος χωρίς αυτό κανείς δεν μπορεί να ζή­σει,είναι κάτι όμως πού σχεδόν όλοι μας φοβούμα­στε καί το καταπιέζουμε με το θόρυβο καί τη μαται­ότητα όλων αυτών πού μας περιστοιχίζουν. "Ιδού εστηκα επί την θύραν καί κρούω" (Άποκ. 3,20). Άκούς το σιγανό κτύπημα;Αυτή είναι η πρώτη πρόσκληση της εκκλησίας,του Ευαγγελίου, καί του Χρίστου: επιθύμησε κάτι άλλο, πάρε μια βαθιά ανα­πνοή από κάτι άλλο,θυμήσου κάτι άλλο. Καί τη στιγμή ακριβώς πού σταματάμε για να ακούσουμε αυτή την κλήση είναι σαν ένα φρέσκο καί ευχάριστο αεράκι να φυσά στο μουχλιασμένο αέρα της άχαρης ζωής μας, καί αρχίζει έτσι ή αργή επιστροφή.
Επιθυμία. Ή ψυχή παίρνει μια βαθιά ανάσα. Ό­λα γίνονται -έχουν κιόλας γίνει- διαφορετικά, νέα, απεριόριστα σημαντικά. Ό ανθρωπάκος, με τα ματια του καρφωμένα στο χώμα πάνω σε γήινες επιθυ­μίες, τώρα παύει να είναι ανθρωπάκος καθώς αρχί­ζει ή νίκη μέσα του. Εδώ βρίσκεται ή αρχή, το πρώ­το βήμα από τα έξω προς τα μέσα, προς αύτη τη μυστηριώδη πατρίδα πού όλοι οι άνθρωποι, συχνά ασυνείδητα, νοσταλγούν καί επιθυμούν.

Αλεξ.Σμέμαν''Εορτολόγιο''εκδ.Ακρίτας/

Read more: http://iereasanatolikisekklisias.blogspot.com/#ixzz2rQrQOs9t

Το Ευαγγέλιο της Κυριακής μετά της αποδόσεως του στη νεοελληνική

Το Ευαγγέλιο της Κυριακής μετά της αποδόσεως του στη νεοελληνική

Κυριακή ΙΕ' Λουκά

Το Ευαγγέλιο  της Κυριακής και η απόδοσή του στην νεοελληνική.

1. Τῷ καιρῷ ἐκείνω διήρχετο ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν ῾Ιεριχώ· 2 καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, 3 καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ᾿Ιησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν.

4 καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. 5 καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. 6 καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. 

7 καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. 8 σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. 9 εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς ᾿Αβραάμ ἐστιν. 10 ἦλθε γὰρ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.

ΑΠΟΔΟΣΗ

Εκείνο τον καιρό περνούσε ό Ιησούς μέσα από την Ιεριχώ. Και να ένας άνθρωπος πού τον έλεγαν Ζακχαίο και αυτός ήταν αρχιτελώνης και επομένως πλούσιος. Και ζητούσε να δει τον Ιησού ποιος είναι και δεν μπορούσε, εξαιτίας του κόσμου καν επειδή ήταν μικρόσωμος.

 Έτρεξε λοιπόν μπροστά και ανέβηκε σε μια συκομουριά για να τον δει, γιατί από κει θα περνούσε. Και μόλις ήλθε σε κείνο το μέρος, σήκωσε τα μάτια του ο Ιησούς και τον είδε και του είπε' Ζακχαίε, κατέβα γρήγορα, γιατί σήμερα πρέπει να μείνω στο σπίτι σου. 

Και ο Ζακχαίος κατέβηκε αμέσως και υποδέχτηκε τον Ιησού με χαρά. Όλοι τότε όταν είδαν αυτό εγόγγυζαν και έλεγαν πώς μπήκε να φιλοξενηθεί στο σπίτι ενός αμαρτωλού ανθρώπου.

 Ο Ζακχαίος όμως στάθηκε μπροστά στον Ιησού και του είπε· Να τα μισά από τα υπάρχοντα μου Κύριε, τα δίνω στους φτωχούς· και αν τύχει και έκλεψα κανενός του το δίνω πίσω τετραπλάσιο. Τότε του είπε ο Ιησούς. Σήμερα έγινε σωτηρία σε τούτο το σπίτι, γιατί και αυτός είναι παιδί του Αβραάμ. Γιατί ο υιός του ανθρώπου ήρθε για να ψάξει να βρει και να σώσει τους χαμένους.

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

 

ΟΙ ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΥΛΟΥ

 ΚΑΙ Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΟΥΣ

ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ

π. Γεωργίου Φλορόφσκυ

     Οι Επιστολές, που γράφτηκαν από τον Απ. Παύλο ή που αποδίδονται σ' αυτόν αποτελούν ένα κρίσιμο σημείο στην όλη διάσταση που υπάρχει μεταξύ των εκκλησιών της Μεταρρυθμί­σεως και της Ορθόδοξης και Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Η προς Ρωμαίους Επιστολή είναι ένα από τα σπουδαιότερα κείμενα στα οποία παραπέμπουν oι εμπλεκόμενοι σ' αυτήν τη διάσταση. Αυτή η επιστολή και η προς Γαλάτας Επιστολή αποτελούν τη βάση πάνω στην οποία στηρίχθηκε ο Λούθηρος για να διατυπώσει το δόγμα του για την πίστη και τη δικαίωση, ένα δόγμα που ο ίδιος το χαρακτήρισε στον πρόλογο στα Λα­τινικά κείμενά του ως μια εντελώς καινούρια κατανόηση της Αγίας Γραφής.

Αυτές οι δυο επιστολές συνεχίζουν να είναι και σήμερα τα κύρια κείμενα στα οποία παραπέμπουν οι σύγ­χρονοι θεολόγοι που συνδέονται με την παράδοση της Μεταρ­ρυθμίσεως. Από αυτήν τη νέα κατανόηση της Αγίας Γραφής επικράτησε η απόρριψη του μοναχισμού στο χώρο της Με­ταρρυθμίσεως. Γενικά, δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι αυτή η κατανόηση θεωρεί τον Απ. Παύλο ως τον μόνον που κατα­νόησε σωστά το Χριστιανικό μήνυμα. Εκτός αυτού, δεν είναι ο Απ. Παύλος καθεαυτόν ούτε ο Απ. Παύλος σ' όλες τις ε­πιστολές του, αλλά, μάλλον, ο Απ. Παύλος όπως τον κατα­νόησε ο Λούθηρος.

Κατ' αυτήν την άποψη οι γνήσιοι ερμηνευ­τές της διδασκαλίας και του λυτρωτικού έργου του Κυρίου μας είναι: ο Απ. Παύλος, όπως κατανοήθηκε από το Λούθη­ρο, ύστερα ο Μαρκίων, ύστερα ο Αγ. Αυγουστίνος, και ύστερα ο Λούθηρος. Ο Μαρκίων καταδικάστηκε από ολόκλη­ρη την αρχαία Εκκλησία. Ο Αγ. Αυγουστίνος πράγματι πρόλαβε το Λούθηρο σε μερικές απόψεις του, αλλά ασφαλώς όχι στο δόγμα της δικαιώσεως και στην περί πίστεως ιδιαίτε­ρη κατανόηση του Λουθήρου. Είναι πιο πολύ η περί προορι­σμού, ακαταγωνίστου χάριτος, διδασκαλία του Αγ. Αυγου­στίνου, και η διδασκαλία του περί ολοκληρωτικής διαφθοράς του ανθρωπου που περιλαμβάνεται μέσα στο «καινοφανές» -όπως γράφει ο Άγ. Βικέντιος ο εκ Ληρίνης -δόγμα του περί προπατορικής αμαρτίας που επηρέασε το Λούθηρο, ο οποίος ήταν ο ίδιος Αυγουστινιανός μοναχός.

Η απόρριψη του μοναχισμού τελικά προήλθε από την έμφαση που δόθηκε στην άποψη ότι η σωτηρία είναι ένα άνευ όρων δώρο του Θεού. Μια τέτοια θέση είναι πλήρως ακριβής, αλλά η ιδιαίτερη κατανόησή της (από το Λούθηρο) ήταν εντε­λώς αντίθετη από την κατανόηση της αρχαίας Εκκλησίας. Το ότι η σωτηρία ήταν το άνευ όρων δώρο του Θεού στον άνθρωπο και το ότι ο άνθρωπος δικαιώνεται εκ πίστεως, δεν υ­πήρξε ποτέ ένα πρόβλημα στον αρχαίο Χριστιανισμό. Αλλά από την προοπτική και την ειδική έμφαση του Λουθήρου, κά­θε μορφή «έργων», ιδιαίτερα των έργων των μοναχών κατά τον ασκητικό τους αγώνα, θεωρήθηκε ότι αντιφάσκει στην ά­νευ όρων φύση της χάριτος και στην άνευ όρων δωρεά της σωτηρίας.

Αν κάποιος στ' αλήθεια δικαιώνονταν εκ πίστε­ως, τότε έτσι σκέφτονταν ο Λούθηρος- ο άνθρωπος δεν δικαιώνεται «εξ έργων». Για το Λούθηρο «η δικαίωσις εκ πί­στεως» σήμαινε μια εξωτερική δικαίωση, μια δικαίωση πλή­ρως ανεξάρτητη από κάθε εσωτερική μεταβολή μέσα στα βά­θη της πνευματικής ζωής ενός προσώπου. Για το Λούθηρο «το δικαιούν» σήμαινε το να δηλώσεις ότι κάποιος είναι δί­καιος ή ενάρετος, όχι το να τον «κάνεις» δίκαιο ή ενάρετο -αυτό δείχνει ενδιαφέρον για μια εξωτερική δικαίωση η οποία στην πραγματικότητα είναι ένας πνευματικός μύθος. Ο Λούθηρος δημιούργησε ένα νομικισμό πολύ πιο αυστηρό από το νομικισμό που ανακάλυψε στη Ρωμαιοκαθολική σκέψη και πρακτική της εποχής του. Επιπλέον, το νομικίστικο δόγ­μα του Λουθήρου για την εξωτερική δικαίωση είναι από πνευ­ματική άποψη σοβαρό, γιατί είναι μια νομική πράξη η οποία στην πραγματικότητα δεν υφίσταται και δεν μπορεί να υφί­σταται. Ο Λούθηρος νόμιζε ότι πουθενά αλλού ο τονισμός των «έργων» δεν ήταν τόσο ισχυρός όσο στο μοναχισμό. Γι’ αυτό ο μοναχισμός έπρεπε να απορριφθεί και απορρίφθηκε. Αλλά ο Λούθηρος έδωσε μια ευρύτερη ερμηνεία στον τονι­σμό από τον Απ. Παύλο της πίστεως, της δικαιώσεως εκ πί­στεως και της άνευ όρων δωρεάς της χάριτος της σωτηρίας.

Ο Απ. Παύλος αντιμάχεται άμεσα τον Ιουδαϊσμό, ιδιαίτερα στην Προς Ρωμαίους Επιστολή του. Αυτός είναι τα «έργα του νόμου», ο νόμος όπως ορίζεται και ερμηνεύεται και ασ­κείται από τον Ιουδαϊσμό της εποχής του Απ. Παύλου. Ο Κύριος μας έδειξε την ίδια αντίδραση στην εξωτερίκευση και μηχανική κατανόηση του «νόμου». Πράγματι, το ίδιο το κεί­μενο της Προς Ρωμαίους Επιστολής αποκαλύπτει σε κάθε παράγραφο ότι ο Απ. Παύλος συγκρίνει τον εξωτερικό νόμο του Ιουδαϊσμού με την «κοινότητα» (το νέο) της πνευματικής κατανοήσεως του νόμου, με την «κοινότητα» της αποκαλύψεως του Θεού εν Χριστώ Ιησού δια της Ενσαρκώσεως, του θανάτου, και της Αναστάσεως του Κυρίου μας. Ο Θεός έγινε Άνθρωπος. Ο Θεός μπήκε μέσα στην ανθρώπινη Ιστο­ρία και πράγματι το «καινόν» (το νέο) είναι ριζοσπαστικό. Αλλά το να παρεξηγήσει κανείς την κριτική του Απ. Παύ­λου για τα «έργα», το να νομίσει ότι ο Απ. Παύλος μιλά για τα «έργα» που επιβάλλονται από τον Κύριο μας μάλλον παρά για την Ιουδαϊκή κατανόηση των έργων του «νόμου», είναι μια παρεξήγηση θεμελιακής φύσεως.

Εν τούτοις, είναι αλή­θεια ότι ο Λούθηρος είχε δίκιο όταν θεωρούσε την ιδιαίτερη κατεύθυνση που είχε πάρει το Ρωμαιοκαθολικό σύστημα της «αξιομισθίας» ως κάτι παρόμοιο με το Ιουδαϊκό νομικίστικο σύστημα. Ο Λούθηρος, λόγω του παρελθόντος του, και λόγω του θεολογικού περιβάλλοντός του, όσες φορές διάβαζε κάτι στις Επιστολές του Απ. Παύλου για τα «έργα», αμέσως θυ­μόταν τη δική του εμπειρία ως μοναχού και το σύστημα της αξιομισθίας και των συγχωροχαρτιών μέσα στο οποίο είχε α­νατραφεί. Πρέπει να τονισθεί πολύ έντονα ότι ο Λούθηρος προασπίζεται πράγματι τη μια πλευρά της σωτηρίας, αυτήν την αιτία και την πηγή της λυτρώσεως και της χάριτος, αλλά παραβλέπει την άλλη πλευρά, την πλευρά της συμμετοχής του άνθρωπου σ' αυτήν την άνευ όρων δωρεά της θεϊκής πρωτοβουλίας και χάριτος.

Ο Λούθηρος φοβάται κάθε ανα­βίωση του Ρωμαιοκαθολικού συστήματος της αξιομισθίας και των συγχωροχαρτιών, φοβάται κάθε στάση που θα εγκα­θίδρυε μια γνήσια Πελαγιανική τάση, κάθε στάση που θα επέ­τρεπε στον άνθρωπο να πιστεύει ότι αυτός ο άνθρωπος είναι η αίτια, η πηγή, ή η κύρια πηγή της σωτηρίας. Και εδώ ο Λούθηρος έχει δίκιο. Η διάκριση μεταξύ Αγάπης και Έ­ρωτος που κάνει ο Nygren είναι ορθή μέσα σ' αυτήν τη συνά­φεια, γιατί κάθε πνευματικότητα η οποία παραλείπει την Α­γάπη και επικεντρώνεται μόνο στον Έρωτα, στην προσπάθεια του ανθρώπου να κερδίσει τη δύναμη του Θεού, είναι κα­τά βάση μη  Χριστιανική. Αλλά το θέμα δεν είναι τόσο α­πλό.

Και τα δυο άκρα είναι λάθος. Ο Θεός θέλησε ελεύθερα μια συνεργιστική οδό λυτρώσεως στην οποία ο άνθρωπος πρέπει να συμμετέχει πνευματικά. Ο Θεός είναι ο ενεργών, η αιτία, αυτός που αρχίζει, αυτός που συμπληρώνει κάθε λυ­τρωτική δραστηριότητα. Αλλά ο άνθρωπος είναι εκείνος που πρέπει να ανταποκριθεί πνευματικά στην άνευ όρων δωρεά της χάριτος. Και σ' αυτήν την ανταπόκριση υπάρχει μια αυ­θεντική θέση για την πνευματικότητα του μοναχισμού και του ασκητισμού, μια θέσει που δεν έχει απολύτως τίποτε να κάνει με τα «έργα του νόμου», ή με το σύστημα της αξιομισθίας και των συγχωροχαρτιών.

 

Από το βιβλίο: ΟΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΙ ΑΣΚΗΤΙΚΟΙ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ

Μετάφραση: Παναγιώτη Πάλλη- Εκδόσεις: Π.ΠΟΥΡΝΑΡΑ - ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1992

Αντιαιρετικόν Εγκόλπιον    www.egolpion.com